Dagboek Huub Beckers

De onderstaande nummers verwijzen naar de verschillende pagina's van het dagboek dat Huub in juli en augustus in Thailand maakte

Thailand, 6 juli - 1 september 2005.

Met de tekst en foto,s die hier volgen, wil ik een indruk geven van de tijd die ik hier doorbreng en het werken in het aidshospice Wat Phrabat Namphu…

Bangkok woensdag 6 juli

Vanmiddag om twee uur aangekomen op de luchthaven van Bangkok vanuit Brussel, via Zurich, waar ik gisteren om tien over half acht ben vertrokken, gebracht en uitgezwaaid door Jeanny.

Huub Beckers met Odd

In de aankomsthal opgewacht door Kimlai en Sutree van het aids centrum in Thatako. Heerlijk dit weerzien! Ik begrijp van Sutree dat Kimlai om twee uur vannacht is opgestaan om met de nachtbus naar Bangkok te komen daar de ochtendbus was volgeboekt…
Daarom meteen door naar Thatako wat nog zeker zo'n drie uur rijden is. Mijn vermoeidheid valt mee omdat ik wat heb kunnen slapen in het vliegtuig. Ook het weerzien in Thatako is hartverwarmend, al maak de afwezigheid van de op vijf mei overleden Surawad dit weerzien incompleet.
Het aantal pati๋nten is op dit moment 16, waaronder een kind, (Odd, jongen van vijf jaar oud, en zwaar spastisch)waarvan op dit moment geen van de pati๋nten in terminale fase is.

Thatako, donderdag 7 juli

Vandaag is Sutree jarig, hij is 36 jaar geworden. Ik geef hem het cadeautje dat Jan Straatman mij voor hem uit Nederland heeft meegegeven. Sutree is vluchteling uit Myanmar (Birma), heeft daarom geen recht op de aids medicatie, zijn medicatie wordt vanuit Nederland door donateurs bijeen gebracht. (kosten rond 800 euro per jaar) voor de goedkopere combinatie bleek hij allergisch. In december wordt het twee jaar dat hij ermee bezig is.

Sutree

Het gaat heel goed met hem… Zijn CD4 cellen stijgen nog steeds… voordat hij hier kwam, en v๓๓r hij aan de medicatie begon was dat percentage slechts 35, leed aan TBC zoals velen hier, die ge๏nfecteerd zijn met het H.I.V virus. Dank aan de mensen die hem ook dit jaar weer aan de onherroepelijk nodige medicatie hebben geholpen…

Thatako,vrijdag 8 juli

Het is hier zo vredig… zo rustig… Deze twee dagen in Thatako gebruik ik ook om bij te komen van de hectische tijd v๓๓r mijn vertrek in Nederland. Door de hitte hier is het geen luxe om ‘s middags een uurtje te slapen… Een zwerfhond heeft zich spontaan aangeboden mijn bewaker te zijn. ‘s nachts ligt hij voor mijn huisje, ‘s morgens meldt hij zich al vroeg, door tegen de deur te springen en te krabben. Als ik dan naar het hospice loop, loopt hij met me mee en wijkt niet van mijn zijde…

Thatako, grazige weide in regentijd…

Thatako - Lopburi, zaterdag 9 juli

Als ik me na het opstaan wil gaan wassen zie ik boven de deurpost van de wasruimte in het huisje waar ik verblijf een brede scheur in de muur, de deurpost wijkt wel vier centimeter van de muur, het lijkt wel of er een aardbeving is geweest. Sutree weet me te vertellen dat het door een verzakking vanwege de droogte komt…

Mr. Samrid Komkhum (hem ken ik al vanaf de eerste keer dat ik hier kwam in 1999), komt me om negen uur halen, om me mee terug naar lopburi te nemen. Onderweg geniet ik ondermeer van de prachtig bloeiende bomen.
Omdat er geen huis voor me beschikbaar is deze keer, zal ik in hotel City-Plaza logeren; een eenvoudig hotel zo'n zeven kilometer van het tempelcomplex Wat Phrabat Namphu, waarin het hospice ligt, de afstand die zal overbruggen met mijn brommertje dat ik ga ophalen bij Father Michel (Amerikaans katholiek priester) waar ik hem mocht stallen in de tijd dat ik in Nederland was. Ook nog even de stad in om mijn e-mails in een internetshop te zien. Het beantwoorden van mijn e-mails wil niet lukken… Sorry, mensen in Nederland!

Lopburi, zondag 10 juli

Elke keer weer die schroom om te beginnen, elke keer weer die hele hoge drempel over moeten, om het begin te kunnen maken, ook al wil ik zo graag. Maar als ik dan zo'n uur bezig ben is het net of het geen vijf maanden geleden is dat ik hier was, Inmiddels voor de negende keer sinds 1999 denk ik!?…
Wat een verrassing als ik het hospice binnen kom, om zeker vier pati๋nten van vorige keer weer terug te zien, ze herkennen me en ik word enthousiast begroet. Van Ampan had ik het min of meer verwacht, zij “overleeft“ al bijna twee jaar…
Als ik boven op de vierde verdieping van Matatam kom, (gebouw waar de wat minder zieke mensen liggen) tref ik tot mijn verbazing het bed aan met een slapende Thon. Met hem ging het vorig jaar z๓ goed dat hij weer terug naar Bangkok kon gaan en zelfs weer aan het werk was. Nu ligt hij hier weer in bed. Wat me opvalt, is, dat zeker tweederde van de pati๋nten vrouwen zijn… Ik tel twintig vrouwen en meisjes van de drie๋ndertig bedden in Walailak (hospice gedeelte, apart gebouw), dat geeft te denken…
De voorlichtingscampagnes hebben denkelijk hun echtgenoot/vriend nog steeds niet bereikt…
Ik mis bij mijn begroetingsrondgang onder andere Winay. als ik later bij Pa-kai iets zit te drinken komt een stralende Winay, groetend op me toelopen…
Een van de eerste pati๋nten waar ik een wat uitgebreider contact mee maak, is Nok, (betekent vogel); ze is erg zwak en volledig uitgeteerd. Ze doet me sterk denken aan Ta-wi-wan, een pati๋nte van een paar jaar geleden, precies haar uiterlijk, ze vraagt de verdere dag telkens weer mijn aandacht…

Wassana (Ma-mia) heeft haar woonruimte op het terrein, waar ze de vorige keer verbleef, moeten ruilen voor een bed in het hospice. Toch ziet ze er goed uit, ze heeft een prachtige bos krullend haar, iets wat so wie so niet veel voorkomt en hier zijn de meeste vrouwen ook kaal geschoren… Ma-mia kan niet praten, wat daar de reden van is, weet ik niet. Omdat ze ook spastisch loopt en beweegt, vermoed ik een CVA. Ze lacht aldoor en vindt het prachtig dat ze mij kent, (en ik haar) en laat dit blijken aan de vijf andere jonge meiden van de ruimte waar ze ligt.

Maandag 11 juli

Vandaag heb ik een namenlijst gemaakt van de pati๋nten met hulp van Maikel (Amerikaan) die hier al bijna twee jaar werkt als vrijwilliger. Op dit moment zijn wij de enige (buitenlandse) vrijwilligers. Ik vind het belangrijk en prettig om de namen van de pati๋nten te weten, al vergeet ik ze vaak weer.

Met Maikel heb ik afgesproken dat we ieders vrijaf nemen niet laten overlappen. Maikel neemt de zaterdag en de zondag vrij, hij gaat dan naar Bangkok. Ik ben voornemens om om de twee weken, twee dagen naar Thatako te gaan, en plan dat op de maandag en dinsdag.

Dinsdag 12 juli

Met Ampan heb ik de traditie opgepakt om 's middags met de rolstoel naar het grote Boeddhabeeld te gaan. Dat is een hele klus. Daar ze verlamd is aan beide benen, (door een sprong uit het raam van de vierde verdieping van Matatam, omdat ze niet meer wilde leven toen haar vriend hier aan aids overleden is), en zeker honderd kilo weegt, is het niet makkelijk haar in een rolstoel te krijgen. Bovendien zijn de zes rolstoelen die er zijn, echte vehikels. D้ze gaat alle kanten op, behalve in de richting waar ik hem naar toe duw. En het terrein is allesbehalve rolstoelgebruikers-vriendelijk. Ampan praat heel langzaam en onduidelijk stil. Maar ze wijst met haar vinger zodat je toch een heel eind komt. Bij Boeddha moeten er tien wierookstokjes worden aangestoken en ้้n daarvan, en soms ook een bloem, gaan we dan bij haar overleden vriend brengen die in een speciaal daarvoor ingerichte zaal ligt opgebaard. Een luguber gezicht, die twaalf gemummificeerde, of op sterk water gezette lijken. Het hoort hier kennelijk bij de aidspreventie voorlichting....

Ampan bij haar opgebaarde vriend

Woensdag 13 juli

Vandaag heeft het enorm veel geregend, met bakken kwam het naar beneden.... Het sesamzaad staat geoogst in schoven op de velden... en de nieuwe plantjes, voor de volgende oogst, staan al weer gereed om in de ondergelopen plantages te worden geplant...
Samrid vertelde me dat er in sommige streken wel drie keer per jaar een rijstoogst is; dat zijn gebieden waar een goede irrigatie is.

Schoven sesamzaad op het veld

Donderdag 14 juli

Au is stervend, ligt aan de zuurstof. Al een paar dagen had ze het heel erg benauwd, haar geverfde haar plakt tegen haar bezwete hoofd. Het is druk rond haar bed, ze verblijft al langer hier en heeft daardoor veel vrienden en bekenden. Later hoor ik dat haar drie kinderen komen om afscheid te kunnen nemen, ook Winai is vaak aan haar bed. In de middag komt ze weer bij, wacht schijnbaar op haar kinderen....

Aan het bed van de stervende Au

Vrijdag 15 juli

Vandaag heb ik me laten masseren, door mijn "vaste" masseur in de massage-tempel aan de rand van de stad....
Au is gisteravond om negen uur overleden, ik weet niet of ze haar kinderen nog heeft gezien. Morgen wordt ze gecremeerd...

Zaterdag 16 juli

Vandaag was het wel h้้l erg warm, ik merkte het aan de vaseline die bijna vloeibaar was in de pot. Stromen bezoekers bestoken het hospice, er lijkt gewoon geen einde aan te komen. De meeste pati๋nten ondergaan dat gedwee, sommige trekken de deken over hun hoofd, andere groeten beleefd of onderdanig...
Maikel was ook met een delegatie (ik denk van zijn orde waar hij lid van is) een rondgang door het hospice aan het maken. Ik mis Mae-Lek (hoofdzuster) al een paar dagen in het hospice. Even zag ik haar in haar burgerkleren bij een nieuw binnen gekomen pati๋nt. Ik weet dat ze veel last van haar knie๋n heeft.

Dagboek Huub Beckers

De onderstaande nummers verwijzen naar de verschillende pagina's van het dagboek dat Huub in juli en augustus in Thailand maakte

Zondag 17 juli

Vandaag weer heel warm, ik had weinig energie, toch de dagelijkse "ceremonie" met Ampan gedaan. We werden zoals vaker gebeurd door een groepje bezoekers, als waren we buitenaardse wezens, met open mond nagekeken...
Het winkeltje op het terrein was al vroeg gesloten en daarom heb ik te weinig gedronken, om half vier moest ik het voor gezien houden. Toch nog even boodschappen gedaan om wat te eten te hebben vanavond...

Maandag 18 juli

Teptanee, wil naar huis, hij is in de war. Ze hebben hem, omdat hij telkens wegloopt in een soort kooi gezet. Er ligt alleen een matras op de grond met een dekentje en een kussen. Ik merkte dat ze hem bij het eten rondbrengen wel eens vergaten. Ook stoot hij telkens zijn beker om, zodat hij niets meer te drinken heeft...
Junkam (Wew) is vandaag jarig, meerdere keren klinkt het happy-birthday door de zaal. Wew was zangeres in een bar in Bangkok voordat ze ziek werd. Ze zingt graag Engelse liedjes, en trakteert je daar ook regelmatig op.... "AWouwhouw, wouwhouw, wouwhouw, wow, I love you more dan I can say..." klinkt het vaak als ik aan haar bed ben.

Als verjaardagscadeautje geef ik haar een klein knuffelbeertje uit Nederland van ้้n euro bij de Wibra, ze is er reuze blij mee en stopt hem weer zorgvuldig in de verpakking terug...
Ze laat mij de verjaardagskaart van Jackie (Engelse studente die hier een paar dagen op bezoek is) zien. De tekst daarop vind ik wel treffend... "Another year passes and the fish turns again in his glass world"....in deze kleine kwetsbare wereld waarin ze haar broze leven nu leeft...

Verjaardagsetentje van Wew

Vanmorgen was er grote hilariteit op de zaal, toen Chiangsak en Bunsup terug naar binnen kwamen nadat ze bij het keukentje van Pa-kai, iets hadden gegeten. In plaats dat Bunsup achter de rolstoel liep om de slechter ter been zijnde Chiangsak voort te duwen, hadden ze de rollen omgedraaid. Het was een schaterlachen toen de strompelende Chiangsak die achter de rolstoel liep en een stralend lachend Bunsup naar binnen kwamen. Beiden zijn al lang hier, liggen naast elkaar en zijn kameraden geworden.
Somchai de nieuwe pati๋nt in bed 21 zit in de wasruimte als ik hem hevig kortademig aantref. Ik voel me machteloos... Ik help hem met zijn verdere wasbeurt en rij hem in een rolstoel terug naar zijn bed; hij is bijna blind, zoals nog drie andere pati๋nten, de pupillen van zijn ogen zijn glazig wit... Vanmiddag is hij naar het ziekenhuis in Lopburi gebracht.

Somchai

Een van de buitenwerkers hier in de tuin is vandaag door een schorpioen gebeten...
Ze hebben haar in het hospice gebracht waar ze een injectie heeft gekregen, ze ligt kermend op bed.

Dinsdag 19 juli

Er is een nieuwe rolstoel ter beschikking, wat een genot! Een compact lichtgewicht model. Ze hebben ons zeker zien zwoegen met die oude roestige zware krengen...
Teptanee is vandaag onhandelbaar, telkens proberen we hem uit zijn opgesloten ruimte te verlossen, maar dat lukt niet, hij wil niets meer, zelfs eten en drinken weigert hij. Als ik probeer hem een douche te geven wordt hij agressief en probeert hij mij te stompen...
Een hele familie komt een nieuwe pati๋nt brengen, Maikel haalt haar uit de laadbak van de pickup, er staat een rolstoel gereed, maar ze weegt zo weinig dat ik haar makkelijk van de auto naar het voor haar gereedgemaakte bed kan dragen. Meteen staat het personeel klaar met gereedschap om haar lange haar af te knippen. Als ik zeg dat ik het wel zal overnemen kan ik haar eerst wat laten drinken en rustig aan de nodige dingen doen.

Het bezoek aan het ziekenhuis van Lopburi heeft niet veel bijgedragen tot het verlichten van de kortademigheid van Somchai. De uitwerking van de inhaler die hij heeft gekregen, geeft nauwelijks verlichting, ik probeer met koude-kompressen wat verkoeling te brengen...
De jongste pati๋nt op dit moment is Nan, Nan is zestien jaar een levenslustige vaak uitgelaten tiener. Op het oog zou je zeggen dat ze niets mankeert.

De zestienjarige Nan

Over twee dagen is er kaarsfestival, (Khao Phansaa). Vlijtig wordt door pati๋nten die er toe in staat zijn aan het versieren van kaarsen gewerkt; sommige verpleegsters zijn daar heel handig in: met kralen, plastic bloemetjes en dergelijke, worden kaarsen tot ware kunstwerkjes omgetoverd. De versierde kaarsen worden in optochten rond gedragen.
Van de groepen bezoekers wordt ik vaker door mensen aangesproken, meestal spreken ze geen engels. Als dat w้l het geval is, spreken ze vaak hun bewondering en dankbaarheid uit voor het doen van dit werk. Heel vaak vragen ze mijn naam, waar ik vandaan kom, en waarom ik dit doe. Niet zelden willen ze dan met me op de foto...

Taai met versierde kaars

Woensdag 20 juli

Vandaag gelukkig meer energie, het ontbrak me er een paar dagen aan... Het is nu dan ook gelukkig wat minder heet...
Het verkeer hier is een hoofdstuk apart, de talloos loslopende zwerfhonden spelen er vaak een niet geringe rol in. Op de binnenwegen liggen ze midden op de weg, en als je er met een boog om ze heen rijdt, springen ze vaak op en rennen dan juist de verkeerde kant op... brommers rijden vaak tegen het verkeer in, zodat je op de smalle weg moet uitwijken en bijna wordt aangereden door achterop komend verkeer. Je moet op alles bedacht zijn. Met z'n vieren op de brommer is geen uitzondering vaak met kinderen, zelfs met baby's... menigeen rijdt zonder licht, of door het rode licht, ook auto's. Voorrang nemen als je het niet hebt is hier heel normaal, om over gevaarlijk inhalen, snijden en vanuit een oprit zomaar met een slakke gangetje de grote weg op komen rijden, nog maar te zwijgen. En toch gebeuren er relatief weinig ongelukken. Vaak zijn het bromfietsers en motorrijders die bij ongelukken betrokken zijn, ze hebben vaak ongelooflijke hoge snelheden en geen helm op.

Donderdag 21 juli

Om negen uur wordt ik opgehaald om naar Thatako te gaan. Hier spendeer ik mijn twee vrije dagen na de afgelopen twee weken werken. Eerst nog wat boodschappen doen, om voor de pati๋nten wat fruit en lekkers te halen...
Het Boeddha-altaar in de grote ruimte heb ik opgesierd met een paar takken orchidee๋n, heb nieuwe grote kaarsen gekocht en wat bloemen uit de meerdere borders hier geplukt. Ook hier in Thatako is een vaste dagindeling wat het programma betreft. Om zes uur gaat de bel voor het opstaan, dan worden er wat werkzaamheden gedaan. Om half acht is het ochtend eten. Men eet dan een soort rijstsoep met vlees of vis in. Tussen door doet ieder nog zijn eigen karwijtjes, zoals je was doen als je dat nog kan, anders helpt je iemand. Om 11.00 uur is de lunch. Ook weer rijst met groenten en iets van vlees, soms een zoetige brij als nagerecht. Daarna wordt er gerust op het heetst van de dag. Om 16.00 uur weer karwijtjes rond het huis. Om 17.00 uur is het avondeten. Om 18.00 het gebed tot Boeddha, de meeste Thai zijn Boeddhist. En om acht uur als de medicijnen zijn ingenomen, trekt iedereen zich terug en gaat naar bed.

Vrijdag 22 juli

Van mensen in Nederland heb ik ook geld gekregen (nogmaals bedankt!) om met de pati๋nten hier in Thatako (die dat nog kunnen) weer te gaan uiteten. De vorige keer was het zo,n succes, met het door pati๋nten zelf een uitgebreide maaltijd te bereiden, dat ik dit nu weer wil organiseren. Om half zes sta ik op, en ga met Sutree en Poey om zes uur naar de markt om alle benodigde spullen te kopen. Sutree en Poey zijn heel bedreven in het klaar maken van lekker eten. (Sutree werkte jaren als kok in een klein restaurantje in Bangkok, maar moest dat vanwege zijn ziek worden staken) Ze zijn hier met hulp van anderen bijna de hele dag mee bezig. Het resultaat is dan ook smullen, hoewel deze keer zonder cola; er waren geen ijsblokjes te krijgen...

Voorbereiding van ้้n van de gerechten

Zaterdag 23 juli

Vanochtend ga ik terug naar Lopburi, Sutree heeft vervoer voor me geregeld. De prijs van de rit is door de verhoging van 30% van de benzineprijs met 200 baht toegenomen (1200). Ik neem deze keer in het City-Plaza hotel een kamer met ventilator in plaats van airco. De airco werkt toch te nadelig op mijn spieren, al voelt de koelte in eerste instantie prettig aan. De prijs voor deze kamer is 180 baht per nacht. (ongeveer 4 euro) ik krijg 10 baht reductie omdat ik lang blijf...
Als ik het hospice binnenkom zie ik dat het bed (14) van Bateran leeg is. Ik was er al bang voor, hoewel ze voor mijn vertrek naar Thatako, twee dagen geleden, een opleving had, zag je toch dat het vlammetje aan het doven was. Ze smikkelde zelfs nog een heel ijsje op dat ik van sojamelk met limonadesiroop had gemaakt.
Ook zie ik een andere pati๋nt in het bed van Chanalong, doch dan zie ik dat er meer wisselingen zijn gemaakt, enkele pati๋nten zijn naar de vierde verdieping gegaan, omdat ze weer wat opgeknapt zijn en plaats hebben gemaakt voor ziekere mensen.

Chanalong,(een week geleden)

Chanalong ligt stervend in bed 11, het bed van Chiangsak. Omdat hij onder een vliegennet ligt was dat mij niet direct opgevallen. Chanalong reageert nauwelijks als ik hem aanspreek. Ik maak zijn mond wat nat en schoon. Ook daar reageert hij niet echt op. Een verpleegster vraagt mij haar te helpen, als ik vraag waarmee zegt ze haar te waarschuwen als Chanalong is overleden... Chanalong vecht met het laatste restje kracht voor zijn leven...Ik hou zijn hand vast en zeg dat hij niet langer hoeft te vechten als het niet meer gaat...

...."spreidt nu maar je stille, wijde vleugels Chanalong"...

en om kwart voor vier maakt Chanalong de overgang...
's Avonds nog even de stad in om weer een poging tot e-mailen te doen, wat tot heden niet erg goed lukt...
Ik hoor dat er hier in Lopburi een kettingbotsing is geweest door een slang op de weg.

Zondag 24 juli

Vanmorgen de dag begonnen met de afscheids-ceremonie van de twee gisteren overleden pati๋nten, Chanalong en Betaran. Als ik het gebouwtje inloop waar de plechtigheid plaats vind, zie ik een vrouw geknield bij een van de kisten zitten en probeert de ogen van de overledene dicht te maken, wat ik gisteren ook al een tijdje geprobeerd heb (als de pati๋nt langere tijd voor het sterven met open ogen ligt lukt dat niet meer). Ze maakt me duidelijk dat zij de vrouw van Chanalong is en dat ze twee kinderen hebben, ( zij en de kinderen zijn niet ge๏nfecteerd) het meisje van negen is ook aanwezig en nog zo'n vijftien andere familie leden, waarvan ik niemand in de tijd dat ik hier was bij hem heb gezien. Twee eenvoudige witte kisten (vaker gebruikt, daar de overledenen op een plank gelegd worden, als ze de oven in gaan voor de verbranding) staan naast elkaar op het bordes, ik leg er zoals gewoonlijk een paar geplukte bloemen op, en maak de afscheidsceremonie mee. Ik heb moeite met het zien van het verdrietige meisje, zijn dochtertje... Betaran heeft slechts de zingende monniken en een paar vrijwilligers, die hier het afscheid van haar leven op deze aarde bijwonen. Wellicht respecteerden zij haar meer, dan haar familie die niets meer van haar wilde weten omdat ze aids had, en haar hier achterlieten en zich niet meer lieten zien. Wij zijn het die hebben mogen delen in haar laatste, onvoorwaardelijke liefde. Ik zal haar lach die ze steeds weer tevoorschijn toverde, als je iets voor haar had kunnen doen, niet snel vergeten, en ook niet hoe ze genoot van dat laatste ijsje...

Afscheid van Chanalong(r) en Betaran...

In het bed (14)van Bateran is alweer een nieuwe pati๋nte opgenomen. Ook alweer een jonge vrouw, N่n is negenentwintig, van half Indiase afkomst en moeder van twee kindertjes, drie en ้้n jaar oud...
Vanmorgen trof ik Ampan aan, tot en met haar hoofd onder twee dekens en hevig zwetend en bevend. Mae-Lek heeft haar aan de zuurstof gelegd. Vanmiddag is Ampan naar het Lopburi ziekenhuis gebracht...

N่n

Teptanee is helemaal apatisch, ik denk dat hij onder de verdovende medicatie zit. Hij staart voor zich uit en laat de wereld aan zich voorbij gaan... veel liever zag ik de opstandige Teptanee...

Sunthorn, (bed 15) die ook zienderogen achteruit is gegaan in de twee dagen dat ik er niet was, spreekt niet meer, verslikt zich heel vaak, zelfs bij het drinken van kleine slokjes, die je met een spuitje in zijn mond moet laten lopen omdat hij niet meer het besef heeft van zuigen aan een rietje. Vandaag had Sunthorn bezoek. Ik gaf aan de wat oudere zware vrouw waarvan ik vermoed dat het zijn moeder is een stoel. Ze maken niet of nauwelijks contact met de pati๋nt. Weten nauwelijks raad met de situatie. Even later zag ik dat ze vertrokken waren en dat ze een grote zak met vruchten onder het bed hadden achtergelaten...

Vanmiddag een scheer- en knipronde gedaan op de vierde verdieping, wat ik zo om de drie dagen doe. Meer is niet nodig, de meeste mannen hebben een minimale baardgroei. Het knippen van het hoofdhaar houd in dat het met de tondeuse gebeurt, dit vanwege de hygi๋ne, sommige willen daar nog eens het scheerapparaat overheen hebben, om een "monnikenlook" te krijgen, die op hun beurt ook nog hun wenkbrauwen wegscheren...

Maandag 25 juli

Vandaag is een filmploeg hier op het terrein aan de slag geweest, twee schijnbaar bekende filmsterren waren daarbij. Wat de opnames precies inhielden of waarvoor ze bestemd waren ben ik niet achter gekomen. Veel van de "buiten-pati๋nten" wilden graag met hen op de foto, Mamia was haantje de voorste, en vroeg her en der om handtekeningen. Omdat het mailen niet wil lukken ben ik begonnen met het schrijven van kaarten om het thuisfront te laten weten dat het me goed gaat. Ik heb het idee dat de beambte in het postkantoor me te weinig porto op de enveloppen heeft laten plakken, (zeventien baht) vorig jaar plakte ik al voor 22 baht per brief. Sorry dus, als er strafporto betaald moet worden!

Tom-jam-koeng is een van mijn lievelingsgerechten. Het is een niet scherpe,(althans daar vraag ik om) heel lekker gekruide zure soep met grote garnalen en een soort champignons, ik eet ze zeker twee maal per week. Wat mijn vegetarisch eten betreft, is dat hier in Thailand geen probleem, ze kennen hier ook de soja producten. En er is ook volop vis te krijgen.

Dinsdag 26 juli

Kumrai , je knokige rug, hoe kan ik hem masseren zonder je pijn te doen... dan wordt masseren zachtjes aaien...

Supapon, je wenkt me, en nodigt me uit te zitten op de rand van je bed, er volgt een verhaal en ook als ik mijn wenkbrauwen soms, je niet begrijpend frons, laat dแt je niet storen en ga je, terwijl je speelt met de haren op mijn arm gestaag verder met je verhaal...

Thongkum... altijd maar alleen... meestal lig je te slapen... je blind zijn maakt je eenzaamheid z๓ groot... je wil niet meer eten... ik probeer dat te doorbreken... je te verleiden met iets lekkers... met Chicken-Brand (klein potje geconcentreerde kippen bouillon) lukt dat aardig... je dankbaarheid maakt me verlegen...

Thongkum

Woensdag 27 juli

Vanmorgen op de bonnefooi naar de massage tempel gereden om me te laten masseren, mijn rug is er hart aan toe. De bedden zijn erg laag, zijn niet verstelbaar, en daarom sta je steeds met gebogen rug te werken. Gelukkig is mijn masseur beschikbaar en als ik mijn neus om de deur steek wordt er al op Somkit geroepen. De twee uur durende massage vliegt om en ik verlaat het gebouw als een herboren mens.
Ampan is weer naar het ziekenhuis in Lopburi gebracht, haar ademhaling is zwaar en piepend...
Junkam (Wew)doet pogingen om mij Thaise versjes te leren, ze heeft heel veel geduld met haar snel vergetende leerling...

Donderdag 28 juli

De vrouw in bed 18 is overleden. Ze was nog maar een paar dagen hier, haar familie zette haar hier doodziek af. Ik weet haar naam nog niet eens. Enkele uren later is het bed alweer bezet, steeds maar weer de herhaling van de herhaling...
Ampan is terug uit het ziekenhuis, haar toch al zo stille stem is helemaal schor...

...De herder hoedt zijn kudde magere runderen... over de glooiende velden... in de zengende hitte... de wollen bivakmuts diep over de oren getrokken... als hij mij voorbij ziet rijden gaat vanuit de verte zijn hand zwaaiend in mijn richting...

Deel van de kudde grazende runderen

Vrijdag 29 juli

Somchai heeft een goede dag vandaag, heerlijk om te zien hoe zijn anders zo strakke, vermoeide gezicht een zachte lach vertoont. Ik zie hem zelfs stoeien met de pati๋nten in de bedden om hem heen. Doch het is van korte duur, 's middags zie ik bij het douchen die voor hem typerende opgetrokken schouderhouding.

Chika een medisch studente uit Japan is voor twee dagen hier aan het werk. Maikel doet de nieuwelingen meestal wegwijs maken. Ik heb daar niet zo'n zin in, zeker als het maar voor zo'n korte tijd is, dat vind ik zonde van mijn tijd. Als ze na werktijd terug naar haar hotel in de oude stad wil en geen vervoer heeft, geef ik haar een lift tot op de grote weg. Net als we willen vertrekken komt er een auto voorrijden en slepen een paar mensen de net aangekomen nieuwe pati๋nt over de vloer van de achterbak van de auto naar een gereedstaande rolstoel, en hoor ik iemand roepen dat ze niet de nieuwe rolstoel mogen gebruiken omdat de vrouw een poepluier om heeft...

Zaterdag 30 juli

Jandee wordt binnen gebracht, een jonge man die aan de drugs is geweest en door een vuile naald met HIV is ge๏nfecteerd. Hij is er heel slecht aan toe, mist zelfs de kracht om zijn hoofd rechtop te houden, als ik hem in een rolstoel naar binnen rijd. Hij klaagt over hevige buikpijn. Omdat hij sterk is onderkomen en ernstig vervuild, probeer ik hem toch wat op te frissen... Daar er geen bed meer leeg is op de zaal moet Lamyai het veld ruimen. Lamyai, is een iets oudere bijna blinde pati๋nte, zij vertrekt nu naar de "meiden" afdeling. Lamyai is een zeer gedistingeerde dame, heel bescheiden, altijd tot in de puntjes verzorgd met een mooi kapsel en een deftige goudkleurige bril, die haar bijna blinde ogen moeten ondersteunen. Ze spreekt goed Engels, zodat ik vaker een praatje met haar kan maken Ze schuifelt altijd statig over de afdeling.
Het is weekend dus veel bezoekers, zo ook vandaag. In lange rijen trekken ze aan de bedden voorbij, vaak met een zakdoek voor de mond en hun neus dicht knijpend... soms worden de pati๋nten door hun bedolven onder de zakjes chips... deze keer zijn het rozen, die door de hitte een uur laten verwelkt op de bedden en bedkastjes liggen.
Somchai is heel aanhankelijk vandaag, telkens als ik bij zijn bed kom zoekt hij mijn hand en druk er zijn warme van koorts natte wang tegen, onderwijl hij zich excuseert...
Bij het naar huis gaan ben ik door twee honden in mijn kuit gebeten, gelukkig had ik een lange broek aan en hebben ze niet echt doorgebeten, maar het was wel even schrikken omdat ze niet naar de eigenaar luisterde en deze mij moest bevrijden van de scharminkels.
's Avonds met Samrid, zijn vrouw en hun kleinzoon gaan eten in de stad.

Zondag 31 juli

Met Sunthorn (bed 15) gaat het een stuk beter, hoewel de uitslag op zijn hoofd en benen, ondanks het steeds weer in zalven niet minder wordt. Maakt hij een veel betere indruk.Het drinken gaat veel beter, zodat de kans op uitdrogen niet meer aanwezig is. Samen met ้้n van de verzorgsters, Jantana die hem heel graag mag, besteden we zoveel mogelijk aandacht aan Suthorn, proberen hem te activeren en te stimuleren, wat duidelijk zijn vruchten afwerpt.Vandaag kreeg ik zelfs een brede glimlach van hem, en sprak hij een paar woorden, die ik jammer genoeg niet kon verstaan.

Hoewel Somchai, als hij zich maar even wat beter voelt contact maakt met de mensen om hem heen maakt hij toch een heel eenzame indruk. Als ik bij hem aan bed kom pakt hij me telkens heel stevig vast, en wrijft hij zijn wang over mijn arm. Vandaag heb ik hem ้้n van de knuffels gegeven die Marijke me uit Nederland me heeft meegegeven. Vanmiddag zag ik hoe hij hem stevig tegen zich aangedrukt hielt, lag te slapen.
Ik liep vanmiddag met Ampan over het terrein naar haar dagelijkse Boeddha verering toen ik plotseling mijn naam hoorde roepen.Tot mijn grote vreugde zag ik Toy op me toelopen. Toy is het jongetje dat vorig jaar vanuit het aids centrum in Thatako naar een ander project moest worden over geplaatst omdat hij in Thatako geen recht op de aids medicatie treatment had omdat hij wees is. Met een stel andere kinderen waren ze hier vanmiddag op bezoek. Hij maakt het bijzonder goed, hij is heel enthousiast.Terwijl ik de vorige week tijdens een telefoongesprek van Yves, te horen kreeg, dat hij dacht dat Toy overleden was.

Toy

Maandag 1 augustus

Vandaag zijn twee Europese vrijwilligers begonnen. Het beleid om westerse vrijwilligers weren, is dan gelukkig, schijnbaar toch wat minder strak geworden. Viona komt uit Ierland en Monique is Nederlandse. Een paar weken geleden waren ze hier via een of ander project dat ze deden, raakte onder de indruk en hebben toen hun programma gewijzigd om hier een week te kunnen werken, ze blijven tot vrijdag. Dat komt goed uit daar ik morgen voor vier dagen naar Chiangmai wil gaan om Yves op te zoeken. Ik heb hun mijn brommer aangeboden voor de verdere rest van de week...

P๒n, de vrouw in bed 11 is overleden, ook zij werd een paar dagen geleden door haar familie, meer dood dan levend binnen gebracht, Ja, bed elf is inmiddels een bewogen bed geworden... Als we P๓n aan het afleggen zijn wordt dit door een Japanse filmploeg vastgelegd...

P๓n

Somchai ligt samen, gezellig en broederlijk in bed bij Ton, ze zijn de laatste dagen maatjes geworden... Wassana (Mamia) duwt me een plastic rood roosje in mijn handen... Ondertussen heb ik al zo'n vijfhonderd kilometer op mijn brommertje rond gereden in de tijd dat ik nu hier ben... het geeft een heel vrij gevoel je zo te kunnen verplaatsen...
's Avonds pak ik mijn boeltje in (ik mag het ergens in het hotel opslaan) en met alleen mijn rugzak en de laptop, neem om 22.17 uur de nachttrein naar Chiangmai, welke een half uur op zich laat wachten. Ik heb een slaapplaats in de volle trein uit Bangkok. Ik slaap niet snel in en ook niet veel...

Chiangmai Dinsdag 2 augustus

9.30 uur aankomst op het station van Chiangmai. Doe een telefoontje naar Yves, die me dan een kwartiertje later met de brommer komt ophalen. We eten in een vegetarisch eettentje, en na een middagdutje, ben ik 's middags de watervallen in de buurt gaan bezoeken, op de brommer van Yves, die niet mee kan gaan omdat hij druk is met een opdracht voor het maken van voorlichting films over aidspreventie... later die middag de oude stad met enkele van zijn prachtige tempels bezocht... het tochtje levert ook een paar door de zon verbrande armen op... 's Avonds pakken we, enigszins vanzelfsprekend het samen mediteren weer op. Buiten wordt er nog laat aan een nieuw te bouwen huis getimmerd, doch die geluiden komen bij mij niet binnen, althans ze hebben geen weerklank, geen raakvlak omdat ik me helemaal transparant ervaar...

Woensdag 3 augustus

De dag begint met modder ruimen. Door een hevige regenbui is er aan de voorkant van het huis, m้t het water heel wat modder mee gekomen. Elk met een schop, is het karwijtje zo gepiept, al drijft het zweet ons van het lijf. Na een douche vertrek ik op de brommer naar Wat Doi Suthep, dat zo'n 1650 meter hoog op een berg ligt. Ik moet de warm gelopen brommer even zijn afkoeling gunnen, om dan de klim weer te kunnen voortzetten. Het is niet druk, dus onderweg kan ik al van de rust genieten. Boven gekomen zie ik dat ik hier al eens geweest ben, ik denk vier jaar geleden toen ik samen met Jan Straatman hier was en we een paar dagen naar het noorden zijn geweest. Ik gun me eerst een heerlijke kop cappuccino, voor ik de hoge trap naar Doi Suthep neem. Boven neem ik de tijd om alles op mijn gemak te bekijken, maar geniet vooral van de rust. Koop een cd met muziek en zang uit het noorden van Thailand... Raak in gesprek met een monnik en ga dan mijn weg weer voort, ook om wat foto's van allerlei detailles te nemen. Ik zoek het zelfde koffietentje op, en als ik complementen over de kwaliteit van de koffie maak, blijkt ook d้ze jongen wat Engels te spreken. Hij vertelt me over het harde leven, dag in dag uit, dit zaakje te runnen samen met zijn vrouw. Hij is niet arm zegt hij, maar kan ook niet echt sparen en houdt dit ook geen jaren vol, laat hij me weten. Op de terugweg neem ik de richting van de oude stad, het is wel warm maar ik wil toch ook nog wel wat zien. Ik merk dat ik veel bezig ben met de pati๋nten, moet telkens aan hen denken...
Samen met Yves eet ik in een eettentje bij hem om de hoek. Hij vertelt me dat hij voor zijn voorlichtingproject een grote doos met 7200 condooms gekregen heeft, om op bijeenkomsten uit te delen.

Yves laat me de nog niet geheel voltooide films zien over aidspreventie die hij aan het maken is, en ben daarna erg onder de indruk. Het zijn aangrijpende films, waarin hij ook heel mooie muziek heeft verwerkt. Vooral de monoloog die hij een acteur laat spreken, waarbij je alleen zijn bewegende mond ziet, en het ware verhaal hoort over een opgelopen HIV infectie... Na het mediteren geef ik Yves een al lang geleden beloofde massage... Moe en voldaan val ik laat die avond in slaap

Doi Suthep tempel, Donderdag 4 augustus

Na het ontbijt ga ik eerst naar het treinstation om een plaats te reserveren voor de terugreis, het internetshop waar ik mijn e- mails wil doen gaat toch pas om tien uur open. Aan het loket hoor ik dat de eerst komende drie nachtritten zijn volgeboekt. Ik had het eigenlijk kunnen weten, en beter meteen dinsdag bij de aankomst een kaartje kunnen kopen voor de terugreis. Ik besluit om de trein van kwart voor vijf vanmiddag te nemen (696bath), dan kom ik wel in de nacht aan in Lopburi, niet zo gunstig omdat ik mijn brommer niet aan het station heb staan en niet de situatie van de taxi's aan het station in de nacht weet...
In mijn e-mail postbox zie ik maar liefs zes e-mails van Jeanny. In het middag uur strijk ik neer in een park met een grote fontein waarbij ik dicht in de buurt plaats neem, maar ik moet een paar keer verkassen omdat de wind de nevel van het omhoog gespoten water over me heen blaast en ik wel een beetje t้ nat word. Koop een zak voer en amuseer me met het voeren van de grote karpers in de vijver...
Eigenlijk had ik nog wat achterstallige verjaardag cadeautjes in de oude stad willen kopen, maar daarvoor ontbreekt me nu de kooplust...
Yves moet even wennen aan het overhaastige besluit van vertrek, maar wil me toch pers้ de beloofde uitwisseling van de massage geven... tijdens de diepe ontspanning van de massage, die hij me na het middagdutje geeft, voel ik tranen over mijn wangen glijden...
Ons afscheid bestaat uit een etentje bij ons favoriet vegetarisch restaurantje, waarna Yves mij een lift naar het station geeft.
Bij ongeveer de laatste twee honderd meter te gaan, barst er een enorme regenbui los, en drijfnat ren ik het gebouw binnen, na een snelle, waterige afscheidszoen voor Yves... stipt om 4.45 uur rijdt de trein het station uit... In de trein realiseer ik me, kijkend op mijn ticket naar de datum dat ik maar drie dagen in plaats van vier in Chiangmai ben geweest, ik moet lachen om mezelf en begrijp nu pas de verbazing van Yves...

Lopburi Vrijdag 5 augustus

De trein rolt precies om half vier het station van Lopburi binnen, nadat ik de laatste uren van de reis door een hevige snurker uit mijn slaap ben gehouden. Bij het uitstappen komt er al een motor taxi chauffeur op me toegelopen die me naar het hotel rijdt, zodat ik om vier uur op bed kan liggen.
Om acht uur ben ik weer op en laat me om negen uur bij het hospice afzetten. De "slimme" chauffeur kan van vijftig baht niet terug geven, en ik ben een tijdje kwaad op mezelf dat ik het voor twintig baht heb laten zitten.
Er is in de tijd dat ik weg was niemand overleden.
Jandee is er tot mijn verbazing nog, al is het lijntje dat hem met het leven verbind nog maar h้้l erg dun.
Viona komt, zich verontschuldigend, naar me toelopen, de achterband van de brommer heeft een platte band, ze is er helemaal van onderste boven. Het probleem is snel opgelost, als de man van het restaurantje aanbied om na werktijd me met de brommer in de laadbak van zijn auto bij de garage wil afzetten.
Mamia wil weg, wat er gebeurd is daar kan ik niet precies achter komen, maar de anders zo vrolijke Mamia is niet te troosten.
Er zijn drie pati๋nten in het ziekenhuis van Lopburi opgenomen...
Noodaeng, een van de verpleegsters die hier al lang werkt, maakt voor mij een nieuw namenlijstje...
Met Suthorn gaat het heel goed, ik hijs hem in een rolstoel en ga met hem naar buiten... hij kan weer zittend, zelf eten...

Suthorn in de rolstoel naar buiten

Somchai heeft het erg zwaar, Maikel en ik maken ons zorgen om hem. Hij zit rechtop in bed naar adem te happen. Het is niet om aan te zien De pati๋nt in het bed naast Somchai zegt dat hij zei, dat hij denkt dat hij dood gaat. We vragen aan Salee (een wat oudere verpleegster) om hulp. Even later komt Salee met een vernevelaar om hem extra medicatie toe te dienen. Dit geeft Somchai een beetje verlichting.
Als ik de scheerronde doe op de vierde verdieping vraagt Mae, (lady-boy) om niet alleen zijn baard en hoofd te scheren maar ook zijn benen... ik heb er geen enkel probleem mee.
Jandee geeft aan dat het niet langer gaat en geeft aan dat hij dood wil, zijn benen doen verschrikkelijk pijn. Telkens verleg ik ze en masseer ze dan, maar dat helpt maar even. Om de pijn van het doorliggen te verzachten hebben we latex handschoenen met water gevuld om daarmee de open enkels en hielen te ondersteunen... Vanavond ben ik de drie opgenomen pati๋nten die in het ziekenhuis van Lopburi liggen, gaan bezoeken. Een van de verpleegsters heeft de namen in het Thai opgeschreven, zodat ze me ernaar toe kunnen brengen. Ik moet zeggen dat ze in het ziekenhuis zeer behulpbaar zijn. N่n en Ton liggen allebei aan een infuus met een kolf nieuw bloed, en maken een goede indruk. Somkjit heb ik niet kunnen vinden, morgen doe ik een nieuwe poging.

Zaterdag 6 augustus

Walailak... hier op deze plek... hier waar zoveel pijn... zoveel verdriet... zoveel eenzaamheid als een zware last wordt opgedrongen... waar de laatste hoop vaak omgebogen wordt tot verlangen naar het einde... dat als een oplossing moet dienen... als dit lijden een onmogelijke strijd blijkt...
...maar daar floreert ook optimisme... wordt elk lichtpuntje gekoesterd... en helemaal uitgepuurd... daar wordt gedeeld in al wat het leven nog bieden heeft... daar stijgt het leven boven de dood uit...

Lotus bloemen

Somchai is in ziekenhuis van Lopburi opgenomen, zijn benauwdheid was zo heftig dat hij dreigde te stikken... Van Wew krijg ik een rode roos die zij weer van een bezoeker heeft gekregen...
Het laatste knuffelbeest dat ik uit Nederland heb meegekregen is voor Peow, ze zag dat ik Somchai er een gaf en beloofde haar toen ook een, maar ik vergat hem telkens mee te nemen...
Als ik bezig ben met de verzorging van de doodzieke Jandee, laat nota bene een groepje bezoekers zich breeduit voor zijn bed fotograferen (hoezo ramptoerisme!) Ik ben al veel gewend, maar hier word ik dus echt niet goed van...
's Avonds ga ik nog even langs bij de vier mensen (N่n, Somchai, Ton en Somkjit) die in het ziekenhuis liggen, dat vijftig meter verderop naast mijn hotel ligt... daarna nog even wat spullen halen in de stad, omdat er bijna geen drinkbeker en eetlepels te vinden waren en een nieuwe fles aftershave die ik nergens meer kon vinden nadat ik hem weer ergens had laten staan...

Zondag 7 augustus

Hoe snel kan iets veranderen... N่n is gisteravond laat om 23.35 uur toch nog heel onverwacht overleden in het ziekenhuis van Lopburi.
Suthorn kreeg deze middag terwijl hij zat te eten een soort epileptische aanval. Met een paar mensen moesten we hem vast houden zodat er een lepel in zijn mond geduwd kon worden en stikken in zijn eigen tong kon worden voorkomen en ze hem een injectie konden geven.Wat later komt hij weer bij en wordt ook hij naar het ziekenhuis gebracht.
Teptanee praat alleen nog maar over eten, en doet dat dan ook zowat de hele dag, het lijkt of hij zijn frustratie (hij wil absoluut naar huis) aan het weg eten is. Tussen de maaltijden door, buiten het snoepen haal ik hem vaker nog iets extra's.
Gelukkig ligt Ton nu op de zelfde kamer in het ziekenhuis van Lopburi als Somchai, want vooral Somchai voelt zich doodongelukkig in het ziekenhuis, ondanks dat het met zijn adem wat beter gaat. Ik heb hem mijn engels/Thai zakwoorden boekje gegeven, zodat hij mij dingen wat beter kan verduidelijken. Als ik vraag wat ik voor hem kan meenemen besteld hij saparot (ananas). Ik ga nu 's morgens v๓๓r dat ik kom werken en 's avonds op bezoek in het ziekenhuis dat gelukkig naast mijn hotel ligt.

Maandag 8 augustus

Deze morgen is de afscheidsceremonie van N่n, het is alleen een hele toer om er achter te komen hoe laat dat deze is.
De aanvangtijd verandert een paar keer, dat moet je tussen het werk door in de gaten houden.

...ter herinnering aan N่n...

De overleden N่n

Monniken tijdens afscheidsceremonie

Crematie van N่n

Er zijn een paar nieuwe pati๋nten opgenomen, dus moet er plaats gemaakt worden door de pati๋nten die er iets minder erg aan toe zijn, en naar de vierde verdieping kunnen...
De regentijd lijkt op zijn einde, het regent nog maar sporadisch, er wordt alweer gesproeid om de planten in de perken niet te laten verdrogen...

Dinsdag 9 augustus

Somchai heb ik mijn cd speler zolang geleend, zodat hij in het ziekenhuis wat afleiding heeft. Hij is er erg blij mee en enthousiast over de muziek van geleende cd's. Ton, zijn zaalgenoot en intussen een vriend voor hem geworden, mag naar huis. Heel fijn voor Ton, (die mij zijn adres wil geven, en dat met grote letters in mijn agenda schrijft) maar jammer voor Somchai...

Ton

Somkjit mag terug uit het ziekenhuis komen, wat fijn.
Ik had het gevoel dat ze daar aan het wegkwijnen was, zo alleen in dat kamertje, helemaal afgezonderd. Ik twijfelde zelfs haar nog te gaan bezoeken omdat ze elke keer huilde en stevig mijn hand vast hield en niet meer los liet als ik wilde vertrekken. Ik pluk een bosje bloemen in de tuin en zet die op haar bedkastje. En niet alleen ik ben blij met haar terugkomst, zij wordt door meerderen hartelijk begroet en geknuffeld...

Somkjit

Woensdag 10 augustus

Het is half een als ik wakker word, daar ik klaar wakker ben, maar opgestaan om te schrijven. Mijn hoofd moet wat leger worden zodat het wat rustiger van binnen wordt de laatste dagen is het erg veel wat er allemaal voorbij komt... of liever gezegd binnen komt...
Zo kan ik tevens ook het achterliggen van het schrijven wat bijwerken... Toch bijtijds opgestaan omdat ik op tijd wil zijn voor een afgesproken massage in de stad en omdat ik ook nog eerst even naar de mensen in het stadsziekenhuis wil gaan. Jondee is comateus, zijn benen liggen nu stil, hij drinkt niet meer, als ik zijn mond nat wil maken, draait hij zich van mij weg en laat hem dan met rust...

Jondee, (enkele dagen geleden)

...als een vlammetje van een brandende kaars in de wind..

Ik deel wat foto,s uit die ik gemaakt heb van pati๋nten, waar ze al een paar keer om gevraagd hebben.
Pa-kai (winkeltje/keuken) is vandaag afwezig, dus komt er van eten niet veel terecht. Voor drinken is er gelukkig nog ander stalletje...
Een van de meisjes hier op kantoor maakt in haar vrije tijd heel mooie corsages van ijzerdraad met tule bekleed, echte kunstwerkjes. Volgens mij is ze met ้้n exemplaar uren bezig en vraagt er maar vijf en twintig baht voor.(60 eurocent) Toen ik zei dat ik er een wilde kopen, moest ik pers้ de korting van vijf baht aannemen.

Donderdag 11 augustus

Jondee is om 11.30 uur overleden, vanmorgen zag ik dat hij een morfinepleister had opgeplakt gekregen, toch schreeuwde hij een uur geleden nog van de pijn en heeft toen nog een injectie gekregen en is hij daarna stilletjes weggezakt en heeft hij nu zijn wrakkig lichaam verlaten. Maikel en ik leggen het nog warme, gewassen en gepoederde dode lichaam in de witte kist...

...In Memoriam, Jondee...

Ook de "nieuwe" pati๋nt in bed 11 is alweer overleden... Suthorn mag morgen het ziekenhuis verlaten...
De fles aftershave is alweer weer zoek, net had ik een nieuwe gekocht. Ik zal ze wel bij iemand op het bedkastje hebben laten staan, maar bij een rondgang heb ik ze niet meer gevonden...
"De meiden" hebben me op pad gestuurd naar K.F.C.(Kentucky fried chicken) in de stad. Grote hilariteit en dankbaarheid dat ik dat wilde doen! Ze hebben ervan gesmuld...

Het is al bijna middernacht ik mezelf dwingen moet om te stoppen met schrijven. Er gebeurt hier z๓veel dat ik een keuze moet maken in welke gebeurtenissen ik opschrijf. Ondanks dแt heb ik toch het gevoel dat ik wat vaker, wat dieper op de dingen moet ingaan.

Vrijdag 12 augustus

Vandaag is het de verjaardag van koningin Sirikit, tevens is het ook moederdag, een nationale feestdag. Door de hele stad zijn versieringen aangebracht met haar portret erop. Ook hier op het tempelterrein zijn een paar van deze versieringen gemaakt. Vanwege deze vrije dag zijn extra veel bezoekers. De pati๋nten krijgen her en der geld toegestopt, omdat van de Thai vandaag verwacht wordt dat hij een offer brengt.

Versiering vanwege Koninginnedag

Suthorn mocht vandaag terug uit het ziekenhuis, ik was er vanmorgen nog even en riep de zuster dat hij een poepluier had, omdat ik geen handschoenen bij me had om het zelf te doen. Ze hadden hem ook een condoomkatheter aangelegd, naar ik vermoed dat hij het bed te vaak nat maakte.Toen ik hem uren later uit de auto haalde die hem van het ziekenhuis naar hier vervoerde, had hij nog steeds die zelfde vuile poepluier om.Mag je dan even kwaad worden!?. Ik had grote moeite met het verwijderen van de katheter omdat deze met zoveel plastik plakband achter zijn eikel was bevestigd dat ik een schaar nodig had om hem ervan te verlossen. Gelukkig bleef Sutorn heel rustig liggen. Na een uitgebreid poets-en scheerbeurt kwam er weer een nieuwe Suthorn tevoorschijn die ook weer kon lachen...
Peow is vertrokken, gisteren had ze het erover dat ze geld nodig had om naar huis te kunnen reizen. Ik wilde dat natrekken en haar eventueel de reis betalen, doch vanmorgen hoorde ik dat ze gerookt zou hebben en weggestuurd is.

Zaterdag 13 augustus

Somkjit heeft een slechte dag vandaag, ze is stiller voor haar doen dan anders. Toch is de koorts die ze gisteren had gezakt. Ik vermoed dat het te maken heeft dat ze gisteren bezoek heeft gehad van haar twee dochters, die allebei tranend drogend aan haar bed stonden. In แl die tijd dat ik hier ben, had ik hun nog niet bij hun moeder gezien...
Een kunstenaar heeft van resten van overleden pati๋nten na de crematie (lees stukjes botten) vermengd met een kunsthars en daar beelden van gemaakt. Uitbeeldend, taferelen in het hospice. Deze beelden zijn in een perk tentoongesteld. Als je niet weet van de herkomst van het materiaal, is het best mooi...

Kunstwerk van menselijke resten

Het is half drie, als ik het werken moet staken, ik trek het niet meer. Ik denk het resultaat van de te korte nachten. Terug in het hotel laat ik me op het bed vallen, en slaap zeker een uur. Als ik na dat uur weer van deze wereld ben, voel ik me weer fit. Ik pak de brommer en rij naar oud Lopburi, lekker op mijn gemak bekijk ik een oude tempel waar ik in al die jaren nog niet aan toegekomen. Het late zonlicht zet alles in een prachtige gouden gloed. Ik geniet van de rust, ongestoord, daar ik als enige bezoeker hier rondloop. Om half zes wordt ik door de bewaker met lichte dwang buiten gewerkt omdat het sluitingstijd is, en slenter daarna nog wat door de stad...
Ondertussen heb ik trek gekregen, en eet wat in een klein restaurantje...
Het e-mailen dat ik daarna poog te doen, is wederom zonder succes, als er vier pogingen tot beantwoorden van e-mails mislukt, staak ik en rij terug naar het hotel.

Deel van oude tempelpoort in Lopburi

Zondag 14 augustus

Er is weer een Japanse vrijwilliger (Imugu) aan het werk, ze is al eens hier geweest, en ze blijft een hele maand... 's Middags zie ik haar aan het bed van Ampan, samen in een hartelijke lachbui. Op de maat waarop Ampan lacht, laat ze te gelijkertijd ook hevige winden, waardoor ze nog harder moet lachen en ook het concert van winden laten, nog even doorgaat...
Aan het einde van de dag zit ik bij Somkjit op de bedrand, dat doe ik wel vaker op een dag. Meestal wordt er niet gepraat en deel ik in haar rustige en stille energie. Deze keer moet ik geeuwen, als ik zeg dat ik slaap heb wijst ze met haar vinger naast haar op het kussen, om naast haar te komen liggen...

Lotus bloemen

Maandag 15 augustus

Mijn twee vrije dagen breng ik weer door in Thatako.
Samrid is weer bereid om me te brengen, en rijden we na wat boodschappen gedaan te hebben en een pin gang bij de bank, in de vroege ochtend noord west waards. In de tussen tijd sinds vorige keer zijn er twee nieuwe pati๋nten bijgekomen, doch ้้n was er zo slecht aan toe dat hij vorige week al overleden is. Dat is de negende overledene hier in Thatako...
In de tijd dat de pati๋nten rusten, kan ik mijn achterliggen in schrijven bijwerken...
Voor zover ik het kan voorzien op dit moment, ben ik nog steeds vrij van scabi๋s (schurft), dat is wel eens anders geweest! Laat me niet t้ voorbarig zijn want de incubatie tijd is drie weken. Vaker komt het bij pati๋nten voor, en door bij hun op de bedden te zitten kun je het ook oplopen. Niet dat het gevaarlijk is, maar des te ongemakkelijk is het wel. Je loopt je de hele dag te krabben, en vooral 's nachts kan het hoogs irritant zijn door de jeuk wat het veroorzaakt...

Thatako, dinsdag 16 augustus

Heel vroeg in de morgen is de temperatuur hier het meest aangenaam, daarom is vroeg opstaan en van die mindere warme uurtjes te genieten, een must. Het is daarom ook dat de markt vroeg begint, en we vroeg op pad zijn. Deze keer staat tom-yam-khoen op het menu, dus alle ingredi๋nten ervoor bij elkaar zoeken. Ook een paar kilo verse vis, en rijpe ananas als toetje.
Ook kopen we materiaal voor de vervanging van de twee hospice deuren, die door slagregens, aan de onderkant aan het wegrotten zijn. En natuurlijk is er zoals altijd wel iets nodig van de apotheek... Zodra de auto ergens stopt, moet je snel de achterbak verlaten, daar je anders bijna door de felle zon, en de hitte die van het metaal terugkaatst wordt bevangen.
Ik verneem dat de waterpomp die vanuit Nederland via stichting AidsCare geschonken is geworden, niet diep genoeg reikt door het zakkende grondwater; een tegenvaller. Er wordt nu bekeken of een diepere pomp een oplossing kan bieden... jammer van de extra kosten.

Hospice gebouw in Thatako

Thatako-Lopburi, woensdag 17 augustus

Samrid komt om tien uur me ophalen, Sutree gaat mee, hij moet morgen in Bangkok zijn. Het is al half drie als ik in het hospice aankom. Ik zie dat de paar lege bedden van voor mijn vertrek weer met drie nieuwe pati๋nten zijn aangevuld. Somchai is nog steeds in het ziekenhuis verneem ik...
Ik scheer de mannen, dat is hoog nodig...

Donderdag 18 augustus

Er is via een paar lege bladzijden in mijn agenda een correspondentie van korte berichten tussen Somchai en Sunchai gaande. 's Morgens schrijft de ้้n wat en de ander krijgt dat 's avonds te lezen. Zo probeer ik van alles te verzinnen om eenzaamheid en verveling te doorbreken... Je wordt wel creatief als je de middelen mist, zo was ik gisteren op zoek naar en kruik. De enige aanwezige was in gebruik, toen heb ik maar een paar latexhandschoenen gevuld met warm water en dicht geknoopt, daar ook een klein leeg plastic flesje op dat moment ontbrak...
Op de terugweg van het hospice naar het hotel ben ik met de brommer onderuit gegaan, een bus sneed me de weg af waardoor ik moest remmen, net op een plek waar ze aan de weg aan het werken zijn, en er zand op de weg lag. Gelukkig viel de schade mee, een geschaafde knie en een kapotte broek. Het aller belangrijkste is dat mijn handen ongedeerd bleven...
Terwijl ik op bezoek ben in het ziekenhuis bij Somchai, komt er een wolbreuk naar beneden, Somchai vind het geen probleem dat ik daardoor genoodzaakt ben langer te blijven dan mijn bedoeling was.
Het e-mailen wilde vanavond in internetshop bij het busstation voor de afwisseling w้l lukken...

Vrijdag 19 augustus

Met Suthorn is op dit moment moeilijk contact te maken, dit gedrag is nieuw en vreemd. Ik heb ook aan de verpleging door gegeven dat hij zich zowat de hele dag in zijn luier aan het krabben is.
Ik hoor van een verpleegster dat Teptanee vannacht is gaan zwerven, ze vonden hem bij de vijver hier op het terrein. Het is onvoorstelbaar welke hoeveelheden voedsel hij naar binnen werkt, heeft het alleen nog maar over eten en is bang dat hij niet genoeg krijgt, terwijl ik toch oplet dat ze hem nog een tweede keer opscheppen. Vandaag vroeg hij of ik twee borden tegelijk op zijn bed wilde zetten. Sinds een paar dagen zegt hij heel leuk "Tenk-Joe". Vanmiddag trok hij mij naar zich toe en vroeg verlegen om een massage, toen ik klaar was met zijn benen draaide hij zich om en zei alleen maar "lang" (betekent rug).
De hele volgende week is Maikel er niet, de negenentwintigste, mijn laatste werkdag is hij weer aanwezig.
Bij het verlaten van het terrein ben ik weer door een stel honden aangevallen, ik heb hard moeten schreeuwen en trappen om de zeker acht krengen van me af te krijgen...

Zaterdag 20 augustus

Als ik de dag begin met het bezoek van Somchai in het ziekenhuis, maakt hij me duidelijk dat hij naar huis (lees: hospice) mag. Ik heb even mijn twijfels daar zijn arts me gisteren vertelde dat hij zeker nog twee dagen moest blijven. Hij is zo blij dat hij er behoorlijk kortademig van wordt. Hij wil bij me op de brommer achterop, maar daar trap ik niet in. Hij is zo gehaast dat ik hem moet attenderen op de nog aanwezige naald van het infuus in zijn arm, die hij bijna vergat te laten verwijderen. Heel langzaam lopen we naar buiten, ik probeer een taxi te vinden, maar in de verste verte is die niet te bespeuren. Als ik een brommertaxi chauffeur aanspreek, wenkt die een collega en even later komt er een oude bak aanrijden. Nou ja denk ik, beter dit dan niets. De chauffeur wenkt me naast hem in te stappen, en verwijst Somchai naar de achterbak van de pick-up. ..."Ao nein, dao kump niks vaan in"... zeg ik kwaad, in het Maastrichts... even vertrekt het gezicht van de chauffeur, en stemt dan met veel tegenzin toe (wat ik later aan de prijs van het ritje merk). Vanuit de achterbak zie ik door het raam dat hij niet vriendelijk is tegen somchai...

In het hospice aangekomen word mijn vermoeden over het ontslag bevestigd, er is inderdaad geen contact geweest met het hospice over de terugkeer. Er is geen bed leeg... gelukkig is alles snel geregeld, zodat het bed dat voor Somchai gereserveerd was weer vrij komt... dit gebeurt mij geen tweede keer meer!...
Het is vanmorgen een drukte van jewelste in het hospice, er zijn zoveel vrijwilligers aanwezig dat we elkaar zowat onder de voet lopen. "Gelukkig" stoppen de vier Japanners al vroeg in de middag, op hun laatste werkdag... ook zijn er twee Amerikaanse vrouwen, zij blijven maar ้้n dag...
's Middags zie ik Kriangsak in het halletje op de grond zitten, verpleegster Banana en een poetsvrouw zitten er op hun hurken bij. Kriangsak is met zijn kleine teen in drempel van de deurpost blijven hangen. Banana probeert de hevig bloedende wond te stelpen. Ik schiet te hulp omdat de poetsvrouw die zijn voet moet vast houden bijna flauw valt en niet durft te kijken. Ik zie dat de teen er half afhangt, Banana smeert dikke klodders vaseline, en probeert er gaas omheen te doen en dicht te binden, ze heeft het zweet op het voorhoofd staan en ze draait met haar ogen. Kriangsak blijft er gelukkig uiterst kalm onder. Na een paar pogingen lukt het, stopt het hevige bloeden en wordt de hinkende Kriangsak naar zijn bed geleid en ruim ik de met bloed doorweekte onderleggers op...

In bed zestien is Panom, een nog heel jonge man, opgenomen. Zijn nek en keel zijn zwaar gezwollen en met littekens, ziet akelig bleek en heeft hoge koorts maar wil absoluut niet drinken. Op een gegeven moment loop ik langs zijn bed en zie hem op de grond liggen, ik schrik me te pletter. Wat blijkt, hij is niet uit bed gevallen maar is op de vloer gaan liggen omdat deze koel aanvoelt...
Ik probeer wat voor hem te doen, maar dat lukt niet. Plots staat hij op en rent langs me door de zaal op, zwalkt heen en weer. Ik schiet op hem toe en kan hem nog net opvangen als hij rond draait en dreigt te vallen. Later is hij gelukkig wat rustiger, drinkt dan z๓veel dat hij moet overgeven...

Panom

Zondag 21 augustus

Het gaat goed met Somchai, gelukkig. Hij is nog wel wat kortademig, maar het feit dat hij weer "thuis" is maakt veel goed. Het afstand houden is voor mij zo ook wat makkelijker, hier moet hij mijn aandacht met de anderen delen...
Het aantal vrijwilligers vandaag is gelukkig weer normaal, met ons drie๋n houden we het goed bij, en lopen elkaar niet in de weg.
Het is even wennen om niet meer twee keer per dag de zieken in het Lopburi ziekenhuis te hoeven bezoeken, dat scheelt wel in tijd. Somchai was de laatste die eruit ontslagen is...
De koortsgolf die gisteren ook al woekerde, is ook vandaag nog niet gezakt, dit zal beslist zijn tol gaan eisen...
Nog even mijn boodschappenbriefjes voor de pati๋nten afwerken. Niet alle spulletjes die ze nodig hebben zijn in het shopje hier op het terrein te krijgen. Ze schrijven, of laten het opschrijven in het Thai, dat maakt het wat makkelijker voor mij...
Over complimenten krijgen op mijn uiterlijk heb ik niet te klagen, is het niet over mijn haar, of mijn ogen, dan wel wijzen ze naar mijn neus om duidelijk te maken dat ze die mooi vinden.

Maandag 22 augustus

Vandaag ben ik wat later begonnen met werken, ik heb me eerst laten masseren. Toen ik daarvan buiten kwam had ik een paar minuten nodig om aan het felle licht te wennen.Yoi is terug in Matatam, toch weer te ziek om op de vierde verdieping te verblijven. Ze is nu kaal geschoren, en lijkt daardoor nog doorschijnender. Ik zag vanmiddag onder de douche, hoe ongelofelijk mager ze is... maar Yoi blijft lachen!

Umugu en Yoi

Panom is naar ziekenhuis geweest, Charia komt me zeggen als hij terug is dat ik bij het verzorgen van hem een mondkapje moet dragen vanwege TBC besmetting gevaar... Ook vandaag vraagt Teptanee steeds weer om een massage, het gaat hem denk ik puur om de aanraking. Telkens pakt hij mijn hand en legt die op een ander gebied van zijn lichaam... Fysiek gezien is Teptanee veel te goed voor deze afdeling, maar hij moet constant in de gaten gehouden worden, vanwege zijn mentale problemen. Ook zijn buurman Supon is een stevige grote man, hij kan niet lopen en niet praten, dus is daarom ook op deze afdeling. Thong (bed 2) is nogal dwingend, waar ik wat moeite mee heb. Hij roept je, en als je dan ook al reageert dat je er z๓ aankomt omdat je bij iemand bezig bent, blijft hij roepen. Als je dan nog niet onmiddellijk gaat roept hij op een ander... wil zich vaker niet laten verschonen of wassen, eet niet maar ligt wel de hele dag te snoepen...

Dinsdag 23 augustus

Sunchai, (bed 23) heeft bezoek van zijn moeder, hij roept me en vraagt of ik haar mooi vind. Als ik dat bevestig, zegt hij, een gebaar makend met zijn twee wijsvingers langs elkaar schuivend, dat ik dan maar met haar moet trouwen. De moeder vindt dat wel een goed idee, en wil per direct met me op de foto...

Sunchai en zijn moeder

Somchai roept me terwijl hij met het mobiele telefoon van Sunschai aan het bellen is, als ik bij hem kom duwt hij mij het apparaat in de handen en hoor een mannenstem (zijn vader) een poging doen om mij in het Engels te groeten en te bedanken... Wat later als ik weer aan zijn bed ben laat hij het van mij geleende woordenboekje zien, en wijst daarin het vanuit thai vertaalde woord "gay" aan, en priemt verontschuldigend zijn vinger tegen zijn borstkast...

Teptanee schijnt geld te hebben gestolen uit het bedkastje van zijn buurman Supon, alles is in rep en roer, en er wordt hevig op hem gescholden. De verdere dag is hij heel timide...
Thong heeft de wacht aangezegd gekregen door de manager, ik hoorde hem in de verte op hem mopperen. Ik ben zeker niet de enige die moeite heeft met zijn gedrag, hij doet geen enkele moeite om duidelijk te zijn met wat hij wil, en laat iedereen voor zich opdraven...

Woensdag 24 augustus

Tijdens het bezoek van een grote groep opgeschoten school kinderen merk ik dat een paar knullen Thong aan het uitlachen zijn. Ik ben bezig met Supon te verschonen in het bed ernaast en zie dat ้้n jongen telkens een paar anderen wijst op de zwartgevlekte, magere benen van Thong en dan staat te gniffelen. Ik vlieg op de knaap af, ga pal voor hem staan en wijs hem de deur. Hevig geschrokken druipt hij, zich min of meer excuserend af...

Thong

De pati๋nten bedelen vaak bij de groepen bezoekers om geld, er wordt streng opgelet, en als ze daarop betrapt worden krijgen ze een flinke uitschrobbering...

Donderdag 25 augustus

Suthorn ligt al een paar dagen in de foetus houding, weigert zijn medicatie en zit alleen even rechtop om te eten, je moet hem voeren want hij heeft niet echt het besef dat hij aan het eten is. Hij verslikt zich weer vaak en met verzet laat hij zich scheren, terwijl hij een paar dagen geleden zich nog daar helemaal aan over gaf. Ik was blij met ้้n helder moment vandaag van hem, toen hij mijn mondkapje dat ik onder mijn kin had, over mijn mond trok...
Thong heeft opgebiecht dat hij de fles aftershave heeft ingepikt, dan wel stiekem in zijn bedkastje gezet. Na een massage zette hij ze voor me neer en mompelde wat. Ik moest moeite doen om mijn lach in te houden...

Vrijdag 26 augustus

Ontzettend heet vandaag... zelfs de pati๋nten hebben er last van. Er zijn drie jonge katjes van tussen het dak en het plafond van het hospice gehaald, al een paar dagen hoorden we piepen. Werklui kregen ze niet naar een opening gejaagd, zodoende moesten er een paar planken worden gesloopt om ze te kunnen bevrijden. Nu worden ze door een paar mensen verzorgd en vertroeteld...
Nukun (bed 11) is er beroert aan toe, toch is hij steeds heel vriendelijk, en als de pijn niet แl te erg is ook heel positief. Zijn buik is akelig gezwollen en zijn armen en benen zijn een last aan zijn lijf. Vaak vraagt hij me ze te masseren, en dat mag best stevig van hem. Als ik dan weer iets nieuws doe dat blijkbaar goed aanvoelt, kreunt hij en gaat zijn duim weer omhoog... "very good"... En even schuift het gevoel van machteloosheid van mij af...

Nukun

Ook vandaag weer hele horden bezoekers. Soms heb ik het idee dat heel Thailand al is hier geweest, en dat is ook prima vind ik, elke Thai moet dit gezien hebben, al worden daardoor maar een paar HIV infecties door voorkomen...
Er kwam een stel lagere school kinderen kijken vanmiddag, het was een grappig gezicht hoe de meeste met twee vingertjes in de neusgaten door de zaal liepen. Als grapje (maar ook een beetje uit ergernis) ging ik achter de groep lopen, ook met twee vingers in mijn neus. Een paar verpleegsters moest er hartelijk om lachen...

Panom (27jaar) in bed 16 is stervend, het drinken van grote hoeveelheden water heeft hij gestaakt. Hij wilde altijd een paar reserve flessen naast zijn bed hebben staan, ook het eten van de minuscule hoeveelheden houdt hij niet meer binnen. Ik heb nog geprobeerd hem zijn medicatie te geven, maar de twee grote capsules en nog drie andere pillen hield hij niet binnen...

Door Samrid en zijn vrouw uitgenodigd voor een afscheidsetentje, gezellig in oud Lopburi in een Vietnamees restaurantje, om acht uur zetten ze me weer af bij mijn hotel, waar ik ook nog twee cadeautjes van hen krijg...

NMr. Samrid Khomkhun

Zaterdag 27 augustus

Vannacht werd ik wakker vanwege de hitte op mijn kamer, al had ik de ventilator op de hoogste stand. Ik ben moeten opstaan om me te gaan douchen, om een beetje af te koelen. Daarna toch weer in slaap gevallen...
In de ochtend wordt plotseling Kumrai op een brancard het hospice binnen gereden, het was even zoeken naar het enige lege bed op de zaal. Ze is er slecht aan toe, terwijl ik gisteren zag hoe ze op de vierde verdieping, gezellig zittend op haar hurken haar was deed.
Panom lijkt vandaag iets beter, heeft een kleine opleving, is iets minder zwak dan gisteren. Hij vraagt om ijsblokjes, die hij dan heel in zijn mond stopt en op kauwt... Hij heeft bezoek van familie. Huilend verlaat een van de vrouwen steeds het bed, beseffend dat dit het laatste afscheid is van haar zoon...

Somkjit boycot ook al haar medicijnen, vanmiddag haalde ik een prop uit haar mond die ze weigerde door te slikken...
Ook vandaag is het weer onbarmhartig heet, zodat alles nog trager moet gaan...
Deze middag was er groep van leerling verpleegsters uit Bangkok op excursie, ik was bij een pati๋nt bezig toen ik werd aangesproken door een van de gasten, een jonge vrouw, eerstejaars studente verpleging, ze stelde met enkele vragen. Toen ze wilde vertrekken, en ik zei "misschien tot ziens als je klaar met je opleiding bent", werd het stil en zag ik tranen in haar ogen en zei ze, na die stilte: "Ik weet niet of ik dat kan opbrengen, mijn moeder heeft ook aids".

...Ik zie vier vlinders zitten op een leeg bed...

En wederom gaat het e-mailen deze avond weer mis

Zondag 28 augustus

Toch maar besloten voor de laatste twee dagen hier in Lopburi, om te verkassen naar een kamer met airco. Ik heb geen zin in nog twee slapeloze nachten. Dus v๓๓r ik ga werken de boel verhuizen van kamer 511 naar kamer 315... Ook vandaag is het weer genadeloos heet, zelfs de Thai klaagt erover.
Thon heeft zich weer helemaal opgetut, samen met zijn/haar "vriendinnen" paraderen ze wat rond. Ook treden ze in een show op die voor de honderden bezoekers/donateurs gegeven wordt.

Thon, als vrouw

...en als man

Ik vind het prachtig hoe ze hier geaccepteerd worden, hoe ze helemaal zichzelf kunnen zijn, en hoe extravagant ze ook gekleed gaan...

Lady boy

Maandag 29 augustus

De laatste dag Wat Phrabhat Nhampu. In een wat weemoedige stemming rij ik naar het hospice, het zal niet de makkelijkste dag worden van mijn verblijf. In de morgen doe ik de scheerronde op de vierde verdieping, en neem daar dan ook alvast afscheid, heb ik dat al gehad...
Somkjit spreekt nu zonder woorden, haar lippen bewegen enkel nog, maar er komt zo goed als geen geluid uit. Vanmiddag had iemand haar in de rolstoel naar het restaurantje gebracht, wat voorheen de meest geliefde plek van haar was. Nu kijkt ze alleen nog wat wezenloos voor zich uit en haar interesse in eten is nihil. Haar hoofd hangt slap achterover, ik zie dat het niet goed is en haal een kussen om haar hoofd te ondersteunen...
Anucha hangt met zijn armen en benen over de bedstang, zijn ogen puilen steeds meer uit...
Anucha spuugt steeds zijn fluimen langs het bed af op de grond, telkens geef ik hem weer zijn spuugbakje, maar dat blijft leeg en schoon... Anucha heeft een door zijn luier bedekte tatoeage van een kanten onderbroekje op zijn onderlichaam... het is opzicht een prachtig kunstwerk... een schoot vol bloemen.

Anucha

Anucha

Zijn stem is heel anders als dat je bij zijn uitdrukking zou verwachten, hij praat heel bedeesd...
Bij het scheiden van de markt weet Nan me nog een keer over te halen naar Kentucky Fried Chicken in de stad te gaan. Dit kan ik niet weigeren, de laatste dag, en trakteer ik als afscheid op krokante kippenboutjes...

Bij het afscheid nemen heeft Nukun het erg moeilijk en maakt hij het mij niet makkelijk... de tranen lopen over zijn wangen en hij laat mijn hand niet los... ja, we hebben de laatste dagen veel gedeeld... al was dat meestal in stilte... Nukun voelt dat dit niet het laatste is wat hij dezer dagen moet loslaten... even blijven we oog in oog... en laat hij me dan los... het van pijn vertrokken gezicht veranderd in een serene glimlach... en kan ik gaan met een "gerust" hart...

...teken van hoop...

Thatako, Dinsdag 30 augustus

Vandaag ben ik naar Thatako gekomen, om morgen afscheid te nemen van mijn dierbare vrienden hier, en om van hier uit mijn terugreis te beginnen...
Vorige week is hier een nieuwe pati๋nt bijgekomen, de vrouw is erg zwak, heeft bezoek van haar moeder en nog andere familie...
Veel van mijn spullen laat ik hier voor de volgende keer... Wanneer dat is weet ik nog niet, het kan zijn dat dit pas over een jaar is...

Bangkok, Woensdag 31 augustus

Om 9.45 uur met de minibus naar Bangkok. De chauffeur laat me al een beetje wennen aan het vliegen. Hij wil denk ik de drie kwartier inhalen die we te laat vertrokken zijn. Alles wat voor hem komt passeert hij links of rechts.Toetert en wuift naar collega's, telefoneert ondertussen en maakt een praatje met de passagier die naast hem zit. Toch komen we ongeschonden in Bangkok aan...
Daar bezoeken we het restaurant waar Sutree vroeger gewerkt heeft, het is een warm weerzien met Thoon en Peang de eigenaren, beschermers en vrienden van Sutree. Sutree is meteen verdwenen naar de keuken, leuk om te zien hoe hij zijn vroegere werk meteen weer oppakt...

Later die middag nog een bezoek aan de Wat met de monnik die gaat over het aids centrum in Thatako, waar ik via een tolk een kort onderhoud mee heb... tot hij aangeeft dat hij naar het boksen wil gaan kijken op de tv.
Moet je eens in Bangkok een ritje maken met de stadsbus waar de ramen van openstaan, en dat in de spits... moet je dan eens met een papieren zakdoekje over je bezwete gezicht wrijven...
En als ik dan om half twaalf het vliegtuig in stap is het nog dertig graden buiten... zie ik drie jonge Thai meiden met gebreide muts, sjaal en handschoenen naast me zitten...
En als de motoren starten, hoor ik: khit th้ung... ( missen, heimwee)
khit th้ung... khit th้ung...

in dankbaarheid...

Brussel, donderdag 1 september 2005

...als Jeanny me verwelkomt op de luchthaven, vind ik het t๓ch weer een beetje fijn om thuis te zijn...

Met warme groet,
Huub